لەدوای ڕووخانی ڕژێمی دیکتاتۆری عێراق لەساڵی 2003 گەلی عێراق بەگشتی و کورد بەتایبەتی هیوای دامەزراندنی دەوڵەتێکی عێراقی دەخواست کە عێراق و عێراقییەکان بەرەو ئاشتی و ئاسایش ببات و لەو تاریکییە ڕزگاریان بکات کە تێیدا دەژین ، لەو ڕوانگەیەوە هەموو پێکهاتەکانی گەلی عێراق بەکوردیشەوە کە لەلایەن ڕژێمەکانی عێراقەوە هەموو جۆرە زوڵمێکیان چەشتووە دەستپێشخەری پێکهێنانی حکومەت و پێکهێنانی دەوڵەتێکیان کرد کە مافەکانی هەمووان مسۆگەر بکات ، ئەمڕۆ لە کردەوەکانی حکومەتی ئێستادا دەردەکەوێت کە دەستپێشخەری و هەوڵەکانیان بەرهەمی نەبووە, حکومەتی ئێستا لە بەڕێوەبردنی وڵات و مامەڵەکردن لەگەڵ پێکهاتەکان هەمان ئەو عەقڵییەتە دیکتاتۆرییە شۆڤێنییەی هەیە کە پێشتر حوکمی عێراقی کردووە ، من پێم وایە سیاسەتمەدارە کاریگەرەکانی عێراق لە دەسەڵاتدا تووشی نەخۆشی زەهایمەر بوون و مێژوو لەبیر دەکەن و دەرس وەرناگرن و ئەمەش کێشەی دەسەڵاتدارانی ئەم وڵاتەیە
مێژوو پێمان دەڵێت دژایەتی کردنی کورد ئەم وڵاتە بەرەو وێرانکاری دەبات و عێراق دەگەڕێتەوە بۆ خاڵی سەرەتا, کورد گەلێکی تێکۆشەرە و خۆی بەدەست قەیرانەکان نەداوە و ناشکێت, چونکە شەڕیان لەسەر مووچە نەکردووە ئەمە تەنیا هەلومەرجێکی کاتییە سەرەڕای دڕندەیی, گەلی کورد بەسەریدا زاڵ دەبێت, خەباتی گەلی کورد بۆ کەرامەت و ئازادی و ماف و شەراکەتی ڕاستەقینە بوو لەم وڵاتەدا, مووچە مافێکی سادەیە بەڵام جەوهەری مەسەلەکە نییە دۆزی کورد یەکێکە لە کۆنترین پرسەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەگشتی و عێراق بەتایبەتی ، پەیوەستە بە ناسنامە و بوونەوە و مافی چارەی خۆنووسین و بەکارهێنانی مووچە و بژێوی خەڵک وەک چەکێکی سیاسی لەلایەن حکومەتی فیدراڵەوە دژ بە گەلی کورد سوکایەتیکردنە بە مێژوویەکی دوورودرێژی قوربانیدان ، کەمکردنەوەی ئازاری خەڵکێکی تێکۆشەر بۆ ژمارە لەسەر کاغەز قەیرانێکی دارایی نیە بەڵکو قەیرانێکی ئەخڵاقیە و دەبێت دەسەڵاتدارانی عێراق بزانن ئەوەی بەقوربانی بەدەست هاتووە بەبرسێتی لەناوناچێت
ئەو هەنگاوانەی حکومەتی ئێستاگرتوویەتیبەر بۆ بڕینی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم و ڕەتکردنەوەی پێدانی قەرزی بانکی بۆ هەر پڕۆژەیەک لەکوردستان و مامەڵەکردن بەبەرهەمەکانی هەرێم وەک کاڵای دەرەکی و هەوڵدان بۆ تەعریب کردن لەناوچەکانی ماددەی ١٤٠ و پشتیوانیکردنی لایەن و خەڵک بۆ هەڵگیرساندنی شەقام و دروستکردنی ئاژاوە و کێشە لەکوردستاندا ، ئایا ئەمانە هەنگاوەکانی حکومەتێکن کە بڕوای بەپلۆرالیزم و فیدرالیزم و دەستوور هەیە؟ یان ڕەفتاری دوژمنکارانەیە؟ گەلی کورد ئاواتی چی لەو حکوومەتانە هەبێت، یان سیاسەتمەدارانی کورد هیوای چی لە بەغدا دەخوازن
هەمووان دەزانن حکومەتی هەرێم هەموو هەنگاوێکی ناوە بۆ سەرخستنی کارەکان و جێبەجێکردنی هەموو داواکارییەکانی حکومەتی فیدراڵ بەڵام حکومەتی فیدراڵ و لایەنە کاریگەرەکانی ناو حکومەت نیازی چارەسەرکردنی کێشەکانیان نیە ، بەڵکو بە پێچەوانەوە ئامانجیان لاوازکردنی حکومەتی هەرێم بووە بۆ لەناوچوونی و گەڕانەوەی عێراق بۆ مەرکەزیەت و ئەمەش لە کردەوەکانیدا دەردەکەوێت ، بۆیە دەبێت شەقامی کوردستان درک بە نیازەکانی حکومەتی فیدراڵ بکات و پێویستە سیاسەتمەدارانی کورد و لایەنە سیاسییە کوردستانیە نەتەوەییەکان ئاگاداری جددی ئەم بابەتە بن ، کەواتە یەکگرتن کلیلی سەرکەوتنی کوردە لە دژی ئەم شەپۆلە شۆڤێنیستییە و پێوسیتە یەکگرتووانە و هەڵوێستی جددی بۆ بەرپەرچدانەوەی ئەم هەڕەشەیە بۆ سەر بوونمان بگرینە بەر
کارتی فشار لەدژی حکومەتی فیدراڵ لەبەردەست لایەنە سیاسیە کوردییەکان هەیە بەکاری بێنن بۆ ئەوەی وەک کاردانەوەیەک بۆ هەنگاوەکانی حکومەتی فیدراڵ بەکاریبێنن لەوانە کشانەوەی لەپرۆسەی سیاسی لەعیراقدا کە کارتێکە لەسیاسەتی نێودەوڵەتی و لەنێو سیستمی فیدراڵ و دیموکراسیدا بەکاردەهێنرێت و بە کارتێکی فشاری سیاسی دادەنرێت و بەشێوەیەکی بەرفراوان بەکاردەهێنرێت بەبێ ئەوەی وەک کشانەوەیەکی یەکجاری یان جیابوونەوەی هەمیشەیی تێبگات ئەگەر هەرێمی کوردستان ئەم هەنگاوە بنێت دەبێت دەسەڵاتداران و سەرکردایەتی دەسەڵات لەعیراقدا لەلێکەوتەکانی تێبگەن ، واتە ڕووخانی شەراکەتی نیشتمانی و کۆتاییهێنان بە دەستووری عێراق بە پراکتیکی ( چونکە سیستەمەکە لە عێراقدا فیدراڵیە ) و ڕووخانی حکومەتی ئێستایە لە ڕووی سیاسییەوە حکومەتی سودانی شەرعییەتی خۆی لە ئاستی نێودەوڵەتیدا لە دەست دەدات بۆیە دەبێت تێبگەن و بزانن کە کورد کارتی فشاری هەیە بۆیە ئێوەی سیاسەتمەدارانی عێراقی و ئەوانەی دەسەڵاتیان گرتووە دەبێت بیر بکەنەوە پێش ئەوەی هەڵسوکەوت بکەن و داهاتووش لەسەر شانی ئێوە دەبێت
کاردۆ گلی ، چاودێری سیاسی
